De ultieme compilatie

The making of a good compilation tape is a very subtle art. Many do’s and don’ts. First of all you’re using someone else’s poetry to express how you feel. This is a delicate thing.

Zegt Rob Fleming in het boek (Rob Gordon in de film) ‘High Fidelity’ van Nick Hornby. En gelijk heeft-ie. Ik heb zelf in mijn tienerjaren ontelbare mix-tapes gemaakt. Compilatiecassettes voor mezelf, maar vooral voor anderen. Want dat is natuurlijk het leukst. Een half uur per kant vol muziek die jij aan iemand anders wil laten horen. Het zegt veel over jouw persoontje, want -zoals Rob Fleming zegt- je gebruikt de lyrics (de poëzie) en muziek van anderen om jouw gevoelens over te brengen. Zo’n compilatie is niet zomaar een verzameling liedjes. Nee, het is je hart en ziel op tape. Het is een pure kunst en een delicate kwestie.

John Cusack als Rob in de verfilming van High Fidelity

De ultieme compilatie
De compilatietapes die ik maakte voor vrienden en vriendinnen werden grondig uitgedacht. De volgorde is van essentieel belang. Op papier schreef ik de uitverkoren muziekstukken op en vervolgens werd heel secuur de volgorde bepaald. Je begint natuurlijk met een knaller. Een nummer dat de aandacht van de ontvanger in één klap grijpt. Het liefst een dansbaar, up-tempo lied. De lyrics maken nog niet eens zo heel veel uit. Daarna volgt een soortgelijk nummer dat nét een tikkie harder of sneller is. Om de luisteraar helemaal te overtuigen. Echter, verschiet niet al je kruit want er moeten nog minstens een stuk of 15 nummers volgen. Dus neem gas terug en programmeer een rustiger nummer. Niet té sloom want dan ben je de luisteraar weer kwijt. De gevoelige tearjerkers kunnen straks wel. Dan weer een sneller nummer, gevolgd door een lekkere ballad. En op deze manier werk je de hele lijst af. Twee nummers achter elkaar van een zelfde artiest is ook uit den boze. Ik eindigde altijd met een grapje, maar dat is persoonlijk. Feit is: there are a lot of rules. Meer tips op deze Wikihow.

Kijk, halverwege de jaren ’90 geborene: dit is een cassettebandje.
(Check hier overigens de grootste verzameling old-school cassettebandjes)

PC’s killed the mix-tape star
Toen de bandjes langzaam aan werden weggedrukt door de writable cd’s is ook het oude vertrouwde compilatiegevoel een beetje gestorven. Tuurlijk, compilaties kun je ook op cd’s branden, maar het is anders. Je zit niet meer geconcentreerd met je vingers boven de pauze en record knop, terwijl je met je andere hand het juiste nummer op de cd- of platenspeler start. Je hebt niet meer te maken met een kant A en een kant B, waarop je verschillende moods kunt zetten. Je bent niet meer aan tijd van 30 of 45 minuten gebonden, wat overigens helemaal verdwenen is met de komst van de MP3-speler. Deze ontwikkeling is killing voor de mix-tape, daar de shuffle functie een eind maakt aan alle noeste compileerarbeid. Echt, het is gewoon anders.

Pause-record-play

Maandcompilaties
Ondanks het grote verschil ben ik op een gegeven moment ook gezwicht voor de pc en cd-invasie en heb ik de cassetterecorder de deur uit gedaan. Tenslotte zitten er wel heel veel voordelen aan de nieuwe technologie. Vanaf dat moment heb ik trouw elke maand een compilatie-cd samengesteld. Een maandelijkse verzameling nummers van die periode, vermengd met tijdloze klassiekers. Deze maandcompilaties zijn waardevolle tijdsmonumenten geworden. De nummers en volgorde van die cd’s zijn helemaal van toen. Bijzonder! Ik doe dit nog tot op de dag van vandaag, zij het met een ruimere frequentie. Uiteraard zijn deze mix-cd’s ook gemaakt met in mijn achterhoofd ze aan anderen te laten horen. Het grootste deel van mijn maandcompilaties is dan ook enthousiast gekopieerd, wat ik beschouw als een compliment.

Mixwit
CD of casettebandje, een goeie compilatie maken blijft een vak apart. Of zoals Rob Fleming het zegt: The making of a great compilation tape, like breaking up, is hard to do and takes ages longer than it might seem. Dat het leuk is om te doen staat buiten kijf. Iedereen zou het moeten doen. Groot was dan ook mijn blijdschap toen ik stuitte op het kersverse Mixwit, een website helemaal gericht op het samenstellen van je eigen mix-tape!

De perfecte samensmelting van het goeie ouwe gevoel van een cassettebandje met de modernste ontwikkelingen op het web. Okee, het is geen echt cassettebandje en verre van analoog, maar hey, Mixwit is cool. En bovendien kun je je mix delen met de hele aardkloot. Je vindt er inmiddels zo’n 1000 mix-tapes, samengesteld door muziekliefhebbers over de hele wereld. Ontzettend leuk om te zien maar vooral horen voor welke muziek en volgorde mensen hebben gekozen. Het afspelen van jouw of andermans compilatie wordt gevisualiseerd door een heus cassettebandje, welke je naar believen kunt pimpen en in z’n geheel op je site kunt plaatsen.

Uiteraard heb ik hier ook een mix-tape samengesteld. Hierop alle nummers die voorbij kwamen en komen in mijn MP3 rubriek.

Muxtape
Een soortgelijk initiatief -de nostalgische nood was blijkbaar hoog- is Muxtape. Deze Amerikaanse website, pas sinds een maand in de lucht, stelt de gebruikers in staat om MP3’s te uploaden en zo ook een eigen mix-tape kunnen maken. Geen cassettebandje dat letterlijk afspeelt, zoals op Mixwit, maar een overzichtelijke lijst met nummers die per stuk als streaming audio te beluisteren zijn. Nadelen zijn dat je het volume niet kunt regelen of door de nummers kunt skippen (maar dat kon ook niet bij een bandje!). Wel een stuk gebruiksvriendelijker dan Mixwit.
Hier ook een speciale MennoBlog mix-tape in wording. Luister!

Oud en nieuw
Het is leuk om te zien dat er naast Last FM steeds nieuwe initiatieven ontstaan om muziek op een leuke manier aan de man te brengen én te delen (denk ook aan Fabchannel, de 3voor12 Luisterpaal, MySpace, Jamendo). En dat het goedkomt met het vertrouwde compilatiegevoel geloof ik wel. Desnoods neemt het een plekje in naast al het geshuffle. Want het cassettebandje mag dan wel zo goed als dood zijn (en zelfs bijna vergeten), sites als Mixwit en Muxtape komen verdacht dicht bij de tijden van het kneuterige analoge samenstellen van mix-tapes. Ze benadrukken het belang van een goeie compilatie. En ja, dat is bijzonder in deze tijd van iPod’s en de shuffle-generatie. Oud en nieuw komen op een mooie manier samen en maken jong en oud blij. Ben benieuwd wat Rob Fleming ervan had gevonden.