Al het begin is moeilijk. Kijk maar. ’t Kruipt uit het water zonder om te zien. ’t Zou nog een laatste blik kunnen werpen op de oceanen, heimwee voelen uit eerbied, maar dat doet het niet. ’t Heeft er namelijk genoeg van te moeten kruipen over de zandbodems der wateren. ’t Schijt nog een laatste keer hevig in de zee.
En voila. De toon is gezet. De eerste woorden uit de jongste pennenvrucht van Dimitri Verhulst. Het relaas heet Godverdomse dagen op een godverdomse bol. Ook al een titel die er niet omheen draait. Hierin beschrijft hij de geschiedenis der mensheid vanaf het jaar 0 tot nu. En it ain’t pretty. De mens is rot. Tot op het bot. Lees vooral verder als je deze conclusie nog niet zelf had getrokken.
Vanaf moment één dat de mens -in het boek consequent als ’t aangeduid, alsof het over een andere diersoort gaat- uit het water kruipt gaat het mis. ’t Gaat namelijk op twee benen lopen en ’t verliest haar. En in zijn kop zit behalve snot ook een brein. En dat is precies wat er aan hem scheelt. ’t Kan beslissingen nemen. En ’t wil neuken. En om deze twee zaken in de praktijk te brengen gaat ’t over lijken. ’t Kan prima voor zichzelf zorgen en dat gaat immer ten koste van anderen.
Verleden zonder hoop
De Vlaam Dimitri Verhulst (1972) heeft met Godverdomse dagen op een godverdomse bol (voor het gemak even GDOEGB) een gifzwart schrijven afgeleverd. In minder dan tweehonderd pagina’s komt onze ganse geschiedenis aan bod. Van de oertijd tot de middeleeuwen, van de ene veldslag tot de andere wereldoorlog (hoewel de tijdsperiodes nimmer bij naam worden genoemd). De mens kwam, zag en overwon en maakte ondertussen alles en iedereen kapot, maar vooral zichzelf. Verhulst is een cynicus pur sang en omschrijft deze historie met een vlijmscherpe pen en snoeiharde bewoording. Hoop is vervlogen. Het bloed, de pus en de gruwelijkheid druipt van de bladzijden af. En niet alleen kan hij dit op een schitterende manier verwoorden, hij kan het ook subliem voorlezen. Wat een geluk dat van GDOEGB naast een gebonden versie ook een luisterboek is verschenen.
De volgende twee voorleesminuutjes wil ik je dan ook niet onthouden. Verhulst over de armen en de zieken die “vogelen met demonen”. De mens weet er wel raad mee.
[audio:http://www.eeuwigweekend.nl/audio/dimitriverhulstbezetenen.mp3]En zo gaat het nog uren door. Ook de komst van de pest en de daarop volgende uitroeiing van de “reuen en teven” (mannen en vrouwen) weet Verhulst tot in detail op papier én cd te zetten.
Verhulst de verteller
Zoals je hoort kan Verhulst uitermate boeiend voorlezen. Het luisterboek van GDOEGB duurt 5 cd’s lang, wat zo’n 5 en een half uur beslaat. Een zeer bijzondere uitgave dus, deze audio-versie. Een aanwinst zelfs, want Verhulst voegt met zijn felle articulatie en nonchalante vertelwijze (in charmant Belgisch) een extra dimensie toe aan het betoog over de hel der mensheid. Je hangt werkelijk aan zijn lippen. Een interessante ontwikkeling overigens, dat luisterboek. Zeker als de auteur het voorlezen zelf voor zijn rekening neemt. Wat dat betreft zou er van elk boek een lees- en een luisterversie moeten uitkomen. Hoewel, urenlang naar Arnon Grunberg luisteren gaat te ver. Een unieke schrijver, maar zeker géén Dimitri Verhulst. Luister maar. Over oorlogsvoering:
Een feest
Het moge duidelijk zijn. Je hebt hier te maken met een groot bewonderaar van de schrijver én voorlezer Dimitri Verhulst en zijn Godverdomse dagen op een godverdomse bol. De luisterversie is een feest voor het oor, hoewel ik nu eigenlijk ook het boek wil bezitten. Gewoon, voor het vlugge nalezen van een hoofdstukje zo nu en dan. Het is, ondanks de grove aanpak en de inhoud die de mens als een door en door slecht en allesvernietigend wezen neerzet, een vermakelijk boek. Zwartgalligheid op z’n leukst. En de liefde voor taal spat er van af. Het is pure poëzie wat Verhulst uit zijn pen beukt. Nog wat negatiefs? Jawel, waarom 5 cd’s uitbrengen als het ook op één cd kan in MP3 vorm. Nu moest ik 5 cd’s rippen en op mijn MP3 speler zetten. Maar goed, de mens kan niet alles goed doen.
Dimitri Verhulst – Godverdomse dagen op een godverdomse bol
Uitgeverij Contact
Luisterboek: ISBN: 9789025429768
Gebonden versie: ISBN: 9789025429539
Alle zwartgalligheid ten spijt zou ik ’s nachts, wanneer ik voor het slapen gaan in de duisternis mijn koptelefoon opzet, toch in slaap vallen juist vanwége zijn rustgevende stem… Maar geweldig dat je nu overal heel makkelijk een boek kan ‘lezen’. Zodat je je medemens niet hoeft te storen met een zaklamp in bed.
Nee, liever niet luisteren naar Grunberg. Ik kan die schrijver niet eens lezen omdat ik iedere keer zijn kweelstem hoor als ik een zin aan het lezen ben.
Ik kreeg van een niet-zo-heel-erg-Verhulst-fanate vriendin een link doorgemaild naar een moordende recensie van Godverdommese Dagen in het Parool. Blij te lezen dat ’t Kooistra wél kan bekoren (ik ben zelf namelijk ook (groot) fan van deze Vlaamse gifkikker).
topauteur. uitroepteken.
Ik las het net, Merel. Wat een flauwe recensie. En daarbij: hij heeft het over het boek. Al moet dat niet uitmaken, mijns inziens.
Goeie, bevlogen recensie, Menno. Krijg zin om hetzij het boek hetzij de cd’s tot me te nemen. Ik heb nog nooit wat van Verhulst gelezen, dus dit is misschien wel de ideale aanleiding. Want inderdaad: de mens is slecht – dat besef in schoonheid gieten, is misschien nog wel het beste dat onze soort kan voortbrengen.
Volgens mij is Arie Storm, de Parool-recensent, een beetje zwaarmoedig de laatste tijd. Hij deed ook al zo flauw over Grunbergs laatste. Hij is zelf een groot stilist, deze Arie Storm, maar ook een fel purist. Dingen die afwijken van het Elsschot-Nescio-achtige, daar kan hij niet zoveel mee.
Over schrijvers die voorlezen gesproken: Neil Gaiman toerde door de VS en las bij iedere lezing een nieuw hoofdstuk voor uit zijn nieuwe boek The Graveyard Book. Deze lezingen zijn vastgelegd op video en allemaal online te bekijken/beluisteren. Zie: http://www.mousecircus.com/videotour.aspx
Jouw overduidelijke commentaar maakt me nieuwsgierig naar het boek. Met luistercd’s heb ik niet zoveel. Soms sla ik in een boek namelijk fragmentjes over waarvan ik vermoed wel te weten waar dat over gaat. Duurt me dan te lang. Verrek, ik kan natuurlijk ook de cd vooruit spoelen. Hmmm……
Mijn beeld van homo-stupido was al weinig rooskleurig. Ben bang dat ik via het lezen van dit boek ook het laatste restje vertrouwen kwijtraak. En wat moet ik dan met het gegeven dat wij allen broeders en zusters zijn?
@ SdB: dat gegeven is toch juist prachtig? Alle zes miljard (of is er inmiddels een re-count geweest?) aan elkander verbonden in stompzinnigheid, angst & egocentrisme…
Weet er toevallig iemand op welke pagina van het boek het 1ste luisterfragment staat ?