Ik heb een nieuwe serie ontdekt. Na het volgen van drie reeksen Dexter en een vierde aan de gang (mijn god, wat goed), werd het tijd voor iets anders. Wederom Amerikaans en alweer vol “soapie” verhaallijnen, maar ditmaal gestript tot de absolute basis: talking heads. Psychiater en patiënt. Eén kamer. That’s it. In Treatment.
Gabriel Byrne (een acteur die ik al hoog had zitten na zijn sublieme rollen in The Usual Suspects en Stigmata. Een tweede Al Pacino. Mag ik dat zeggen? Ja dat mag ik zeggen) vertolkt psychiater Paul Weston die elke week dezelfde vier patiënten aanhoort (in Amerika werd de serie werkdagelijks uitgezonden). De vijfde dag gaat hij zelf in treatment bij een bevriende therapeut, want al die zware verhalen gaan je niet in de koude kleren zitten (“I’m losing patience with my patients”).
De HBO serie heeft alles mee: ijzersterke acteurs, intelligent scenario, de juiste muziek, prima montage, maar vooral uitstekend camerawerk. Twee mensen tegenover elkaar, pratend. Dat kan al snel boring as hell worden. Gelukkig is dat het geenszins en dat ligt echt niet alleen aan het acteerwerk. De camera is een derde persoon. Net zo aanwezig als de zielenknijper en de hulpwillende en verantwoordelijk voor de helft van de intensiteit. Als kijker zit je er bovenop. Mediumshots worden afgewisseld met extreme close-ups en een subtiele zoom zuigt je langzaam maar zeker in de wereld van de hoofdpersonen.
Camera-as
De afleveringen van In Treatment zitten uitermate vernuftig in elkaar. In principe is elk half uurtje hetzelfde, patiënt X zit tegenover de psychiater en vertelt zijn verhaal en elke sessie heeft rond een minuut of 15 een kwinkslag. Dan start er heel zachtjes een muziekje. Er gebeurt iets. De patient heeft een doorbraak of de psychiater komt met een onverwachte analyse. De camera speelt op zulke momenten mee en overschrijdt de camera-as (de denkbeeldige lijn die loopt tussen de twee personen).
Een voorbeeld uit aflevering 5, de tweede sessie met Laura. Na een kwartier krijgt het gesprek een twist. Paul legt een gevoelig punt bloot en de sfeer veranderd. Een kwartier lang vond het gesprek plaats met de kijker aan de ene kant van de as (screenshot 1 en 2) en plots staat ‘ie aan de andere kant (screenshot 3 en 4). Iets wat absoluut “not done” is, heb ik geleerd toen ik Camera studeerde aan de Filmacademie. Nimmer overschrijd je de camera-as, want dat wekt verwarring. En laat dat nu precies de bedoeling van de regisseur zijn!
In minder drastische gevallen wordt deze switch eerst aangekondigd door de camera die langzaam over de grens rijdt. Het betekent echter altijd verandering.
Alleen hierom al is het kijken naar In Treatment een genot. Maar het is natuurlijk ook het voyeuristische aspect. Lekker meegluren bij de sessies van een psychiater. En het volgen van de ontwikkelingen, de doorbraken, de bekentenissen en de problematieken. Intelligente soap. Vijf dagen in de week, negen weken lang. Als je het via de beeldbuis volgde natuurlijk. Inmiddels ben ik bij aflevering 20 en zijn alle patiënten vier keer langsgekomen. Ik ben nog niet eens op de helft. Seizoen 1, alweer van januari 2008, telt namelijk 43 afleveringen. En dan is er ook nog een tweede seizoen en een derde is in de maak. Prachtige televisie. Na deze winter heb ik therapie nodig.
In Treatment staat, slechts geflankeerd door the Sopranos, eenzaam aan de top van wat ik aan Amerikaans seriedrama heb gezien (en da’s toch redelijk wat). Je beschrijft het goed, Menno. Al zou ik het aandeel acteerwerk toch iets hoger willen aanslaan dan het aandeel camerawerk. Dat het elkaar versterkt is wel duidelijk. Van wie ik het meest ondersteboven was/ben, is Sophie, het zestienjarige meisje. Ze wordt gespeeld door een vrijwel ongeschoolde Australische actrice (ten tijde van de opnamen 18 jaar, meen ik gelezen te hebben). Volstrekt kwetsbaar in minutenlange nietsverhullende shots, met krankzinnige teksten (en lange stiltes) en een spectaculair verloop van emoties – ongekend goed is dat.
Ik ben benieuwd naar deze serie, dank voor de tip. En Peter vergeet je niet ‘Six Feet Under’ in je eenzaam-aan-de-toplijstje?
En Cold Feet!
Maar idd, Peter, Sophie. Wat een talent zeg! Weet je dat zei de nieuwe Alice is in Alice in Wonderland (van Tim Burton)?! Zie http://www.imdb.com/title/tt1014759/
Deze is echt nog net iets beter dan Six Feet, en een stuk beter dan Cold Feet – beide trouwens prachtseries. Maar ja, ze kunnen niet allemaal op 1 staan. Nu ik er nog eens over nadenk, en als ik zou moeten kiezen (met pistool tegen mijn hoofd, etc) zou de Sopranos misschien toch op 1 staan, vanwege de perfectie over de volle breedte. Ik ben nu bijvoorbeeld Dexter-fan, maar daar rammelt het toch behoorlijk in plotlijntjes en bijrollen; dat was in de Sopranos niet of nauwelijks het geval. In Six Feet raakten de schrijvers op een gegeven moment de draad helemaal kwijt, toen werd het plichtmatig – ik bedoel, homozoon David die plotseling hetero-massamoordenaar blijkt te zijn in Miami, dat is zó ongeloofwaardig.
Allemaal In Treatment kijken dus, want het is behalve heel erg goed ook daadwerkelijk ánders dan alles wat je gezien hebt.